Những món ăn ngon đặc sản ở Bạc Liêu

Vùng đất Bạc Liêu xưa nay đã nổi tiếng với giai thoại những chàng công tử Bạc Liêu ăn chơi khét tiếng. Đến du lịch Bạc Liêu, chắc chắn du khách nào cũng tò mò và tìm đến địa chỉ, nơi xuất phát giai thoại này để tìm hiểu. Tuy nhiên, đó là thời trước. Ngày nay, người ta đến Bạc Liêu tham quan không chỉ vì giai thoại chàng công tử Bạc Liêu mà còn là những món ngon ăn đặc sản ở Bạc Liêu. Sự hấp dẫn của ẩm thực vùng đất phương Nam nói chung, Bạc Liêu nói riêng đã lôi cuốn thực khách, du khách xa gần tìm đến đây để thưởng thức. Và không phải những món ăn cầu kỳ sang trọng mà những món ngon đặc sản dân dã vùng miền. Lần này, hãy cùng Viet Fun Travel tham gia Tour du lịch Miền Tây 1 ngày, dạo 1 vòng Bạc Liêu để khám phá sự độc đáo ẩm thực qua 1 vài món ăn ngon ở đây Quý vị nhé.

1. Ba khía Bạc Liêu
Ba khía là con vật thuộc loài giáp xác, người không quen sẽ nhìn con ba khía ra con cua đồng. Nhưng với những người sống và lớn lên ở vùng đất Bạc Liêu, chắc chắn biết phân biệt con nào là con ba khía, con nào là con cua. Dù hình dáng có hao hao giống con cua nhưng con ba khía nhỏ hơn và sống chủ yếu ở vùng nước mặn. Ở miệt Cà Mau, Bạc Liêu, ba khía đeo bám trên chang đước. Ngày xưa, đời sống còn đói kém, ba khía là món ăn dân dã của người dân ở vùng nông thôn Bạc Liêu. Sau này, ba khía ít dần và được người dân sáng tạo nên món ăn độc đáo được chế biến từ con ba khía. Từ đó, ba khía trở thành một trong những món ngon đặc sản ở Bạc Liêu.

 

Chỉ với con ba khía, người ta có thể làm ra nhiều món ngon, hấp dẫn như ba khía ram, ba khía luộc, ba khía rang muối, ba khía trộn chua ngọt, mắm ba khía, gỏi ba khía đu đủ... Chỉ cần làm sạch, xé nhỏ rồi trộn đều với đường cát, ớt, tỏi, bột ngọt, nước chanh để tăng vị ngọt của nó. Có vùng chế biến ba khía theo kiểu khác. Ba khía bắt về cứ để yên trong giỏ, xóc rửa cho hết bùn đất rồi đổ vào lu, khạp có nước muối khi chúng còn đang sống sau đó đậy nắp kín lại. Khoảng 5 ngày sau, mà ngon nhất là từ ngày thứ 10, người ta lấy ba khía ra để chế biến các món khác hoặc cũng có thể để vậy ăn, nêm chút gia vị. Món ba khía này người ta có thể rang muối hoặc chế biến theo nhiều cách khác nhau tùy theo sở thích mỗi người. Tuy nhiên, dù món nào thì ba khía cũng là món ngon mang đậm nét văn hóa ẩm thực thời khẩn hoang của người Nam Bộ xưa.

2. Bánh củ cải
Bánh củ cải ở Bạc Liêu có xuất xứ từ người Hoa, tùy theo cách chế biến của người làm mà mỗi loại bánh củ cải mang hương vị đặc trưng riêng. Đây là món ăn đơn giản nhưng lạ vị do sự kết hợp của bột mì, củ cải với nhân bánh. Có nơi làm bánh củ cải có vỏ bánh làm bằng bột mì trắng pha với bột củ cải trắng nghiền nhuyễn, cán mỏng ra như bánh ướt. Phần nhân được làm từ tôm khô đập dập vừa phải, thêm chút thịt nạc bằm với vài hạt đậu xanh đã hấp. Các nguyên liệu ấy xào chín, nêm gia vị cho vừa rồi cho vào vỏ bánh, cuốn lại. Khi ăn, bánh bày lên đĩa, rưới thêm mỡ hành kèm rau thơm, xà lách. Bánh củ cải khi ăn vào thơm mùi bột mì, hăng hăng mùi cải kèm vị ngọt của tôm thịt.

 

Cũng có nơi, bánh củ cải có vỏ bánh được làm bằng bột gạo, tráng mỏng như bánh ướt, gói nhân vào trong thành hình vuông vuông. Nhân có củ cải, củ sắn (củ đậu), tép bằm và thịt ba rọi lát mỏng. Tuy gọi là bánh củ cải nhưng người ta dùng ít củ cải mà thay bằng củ sắn vì củ cải ăn nhiều sẽ bị đắng. Bánh củ cải này ăn với nước mắm pha chanh, tỏi, ớt. Tóm lại là dù các chế biến có khác nhau 1 chút nhưng công thức chung về bánh củ cải thì tương tự như nhau. Về Bạc Liêu nhớ ghé chợ để thưởng thức món bánh ngon mà lạ này.

3. Bánh tằm bì Bạc Liêu
Bánh tằm bì là loại bánh quen thuộc ở các tỉnh miền Tây nhưng đối với Bạc Liêu bánh tằm bì ngon nổi bật, có thể nâng lên thành “đặc sản”. Loại bánh này được làm rất công phu. Cách làm bánh tằm rất công phu. Trước hết phải xay gạo, lấy bột đem nấu chín rồi cho vào cối ép bằng tay. Sau đó đem hấp mới có được những vỉ bánh thơm ngon. Để làm món bì người ta phải chọn da heo và thịt đem luộc trước khi xắt nhỏ thành sợi, mịn và đều, xong đem trộn chung với thính và ít gia vị. Bánh tằm bì ngon 40% là ở phần bì và 40% thuộc về sợi bánh và 20% còn lại là ở nước cốt dừa, rau phụ kèm. Vì thế, công đoạn chế biến 2 thành phần này đòi hỏi người làm phải khéo tay và tỉ mỉ.

 

Một đĩa bánh tằm bì ngon gồm có bánh tằm, bì, nước cốt dừa. Riêng bánh tằm bì Bạc Liêu còn điểm xuyết thêm một vài viên xíu mại giúp cho đĩa bánh tăng thêm chất lượng. Ăn kèm với món bánh tằm bì là nước cốt dừa, nước mắm và rau cải. Nước cốt dừa có thể chan vào tùy sở thích khẩu vị từng người. Riêng nước mắm chan phải là thứ nước vừa chua, cay, mặn, ngọt mới tăng độ đậm đà. Có thể nêm chút tương ớt cho thêm đậm gia vị. Còn rau nhất thiết phải có xà lách, húng, giá và dưa leo xắt nhỏ. Chính mùi thơm thanh của rau cải hòa quyện với cái bùi bùi của bì và vị béo của nước cốt dừa càng kích thích thêm sự thèm ăn cho thực khách.

Món bánh tằm này hiện nay chỉ một vài nơi như Bạc Liêu là còn giữ được cái hồn, cái gốc xưa cũ. Các nơi khác đã “biến tấu” ra nhiều kiểu cách, tuy ngon, lạ miệng nhưng người thưởng thức không còn ấn tượng sâu sắc về món ăn dân dã truyền thống trên. Những người con vùng đất Bạc Liêu sống xa quê thường tự làm ăn chứ ít khi ra tiệm. Một số người “ngoại đạo” mới thưởng thức món ăn này thường cho thêm ít lát thịt nướng để ăn được đậm đà hơn.

4. Bún bò cay
Nếu mà kể về các loại “anh em nhà họ bún bò” thì dễ có trên chục loại. Tùy mỗi vùng miền mà cách chế biến, nêm nếm bún bò cũng khác nhau. Tuy cũng là bún bò nhưng bún bò Bạc Liêu chỉ gồm thịt bò và sa tế chứ không cho mắm ruốc đặc trưng của bún bò Huế. Vì có sa tế nhiều nên dù chưa ăn cũng biết là món bún bò này rất cay. Vì thế người ta mới đặt tên luôn là “bún bò cay Bạc Liêu”.

 

Cách nấu bún bò cay tưởng chừng như đơn giản vì chỉ có thịt bò và sa tế, nhưng khi bắt tay vào nấu thì không phải ai cũng nấu ngon được. Chính vì “ít thành phần” nên để nấu món ăn này nhất thiết người nấu phải là người có kinh nghiệm và quen tay mới nấu ngon được. Vì thế có người nói bún bò cay ngon hay không là ở chỗ “nghệ thuật và kỹ thuật” của người nấu. Một tô bún bò cay bưng ra nghi ngút khói, nhìn có vẻ sền sệt và đậm màu thì ai nhìn cũng muốn ăn. Bún bò cay ăn chung với húng quế, và đĩa muối ớt đỏ kèm lát chanh tươi ngon. Chính vì cái sự đặc biệt này của món bún bò mà Quý khách nếu có dừng chân ở Bạc Liêu, hãy nhớ tìm cho mình 1 tô bún bò cay để thưởng thức.

5. Cốn xại, xá bấu
Mới đầu ai cũng thấy tên gọi món ăn lạ chắc là khó nấu hoặc đó chỉ là 1 món ăn cầu kỳ, siêu hạng. Thực tế đây là tên gọi của món rau cải muối (như dưa muối) và củ cải muối dân gian mà chúng ta thường gặp. Có lẽ tên gọi này xuất phát từ quá trình làm và chế biến của người Hoa ở vùng đất Bạc Liêu. Cốn xại làm từ cải tươi non, đem phơi cho héo, trộn với muối hột, đường, rượu, riềng. Sau đó, cứ để vậy khoảng hai tuần thì ăn được.

 

Cụ thể, để làm ra món cốn xại, xá bấu ngon, một số người Bạc Liêu hướng dẫn như sau: Củ cải mua về chỉ cần rửa sạch, xắt thành miếng và cũng đem phơi khô. Cho các gia vị đường, bột ngũ vị hương, rượu rồi trộn đều với nhau cùng với củ cải khô. Để cho đến khi nào thấy đường tan, thấm hết vào củ cải là ăn được. Hai món này chua chua ngọt ngọt, cay cay và rất dậy mùi. Món cốn xại, xá bấu này người Hoa hay người dân Bạc Liêu hay ăn với cơm nóng và cháo trắng. Hoặc có thể ăn với bánh tét chiên, bánh phồng tôm, cá khô, thịt khô... Ngoài ra, cốn xại còn được dùng để làm gỏi với củ kiệu, thịt luộc thái mỏng, tôm đồng luộc lột vỏ hoặc tôm khô và chấm nước mắm chua cũng rất tuyệt vời.

6. Đuông chà là
Nếu Bến Tre nổi tiếng với món đuông dừa thì ở Bạc Liêu món đuông chà là lại trở nên quen thuộc. Đây là ấu trùng của một loại côn trùng có cánh gọi là kiến dương. Cứ tháng 10 – 12 âm lịch là đuông béo múp míp, trở thành món ngon cho người sành ăn. Nhiều người nhận xét đuông trong thân chà là là loại đuông to nhất, béo tròn nhất và để bắt đuông khá vất vả do chà là có rất nhiều gai.

 

Đuông chà là cũng như đuông dừa, có thể chế biến được nhiều món ăn khác nhau, phổ biến nhất là đuông chà là lăn bột chiên bơ. Nước chấm ăn với đuông chà là thông thường là nước tương hoặc nước mắm tỏi, ớt. Vị béo ngọt của đuông chà là, giòn giòn của bột và bơ thơm cùng nước mắm tạo thành món ngon khó bỏ. Tuy nhiên, món ăn này hơi “kén” thực khách. Có người chỉ cần nhìn dĩa đuông chà là thì thèm nhưng cũng có người nhìn thấy đuông là … bỏ cả ngày cơm. Vì thế, có người nói vui rằng riêng món nào chứ món đuông chà là thì không dành cho những ai “yếu tim”.

7. Mắm chua Vĩnh Hưng
Món mắm chua này có xuất xứ từ vùng tháp cổ Vĩnh Hưng (ấp Trung Hưng 1, xã Vĩnh Hưng, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu). Để làm mắm chua, trước tiên phải chọn cá và làm sạch vẩy cá và nhớt cá. Cá để làm mắm chua chủ yếu là cá rô, cá sặc đồng phải còn tươi sống, không cần lớn, chỉ khoảng chừng một đến hai ngón tay là được. Sở dĩ chọn cá nhỏ là vì thịt mềm, xương mềm, phù hợp để chế biến món mắm chua không xương. Món mắm chua này không hẳn là không xương mà do cách chế biến khéo léo nên khi ăn, chẳng những thịt mềm và xương mắm cũng rất mềm, có thể nuốt được không cần phải bỏ xương như các loại mắm khác. Sau đó cá mới được đem vào để cắt đầu, kỳ và mổ bụng lấy hết ruột. Để ráo, khô rồi ướp gia vị để muối cá. Nếu người muối cá đúng cách thì cá mới chín thịt, ngon và thơm. Mắm ngon hay không là phụ thuộc vào công đoạn này.

 

Khi mắm chín, mở nắp ra mắm bay mùi rất thơm, còn nguyên con nhưng toàn bộ xương đã mềm và dậy lên mùi vị chua cay thơm nồng của mắm. Mùi hương rất đặc trưng này của mắm Vĩnh Hưng có được là từ gia vị đường, muối, bột ngọt, thính rang, tỏi, ớt và riềng. Khi ăn, gắp mắm chua ra dĩa, thêm vào một ít thịt heo ba chỉ luộc xắt mỏng và càng đặc sắc hơn khi ăn cùng với bần ổi, ổi xanh, khế chua, chuối chát, me xanh, khóm, dưa leo xắt mỏng, rau thơm, húng, quế...

Mắm chua ăn không cần phải xé vì con cá nó vốn đã nhỏ sẵn, chỉ cần gói rau nguyên con mắm ăn với bún, với cơm đều rất ngon. Mắm chua khi ăn có vị chua chua, ngọt ngọt, mặn mặn, cay cay, nồng nồng, và con mắm thì mềm từ thịt tới xương. Hòa với vị chua chua, thơm nồng của rau làm cho hương vị mắm càng nồng nàn, đặc biệt khó quên. Người ăn chưa quen thì còn e ngại nhưng đã vài lần nếm khó mà cưỡng lại hương nồng nàn ấy. Tuy nhiên, mắm chua không để được lâu như mắm mặn mà chỉ ăn trong vòng 10 – 15 ngày, nếu có tủ lạnh thì để được lâu hơn một chút.

Cũng như ở những vùng miền khác của miền Tây, còn rất nhiều những món ngon đặc sản ở Bạc Liêu mà bài viết này chưa thể kể ra hết được. Ẩm thực Bạc Liêu không quá nổi tiếng nhưng khi nhắc đến 7 món trên thì người ta thường nghĩ ngay đến Bạc Liêu. Vì thế, hãy tận dụng những cơ hội, dịp có được để thưởng thức những món ăn ngon đặc sản ở Bạc Liêu như đã nói trên Quý vị nhé. Viet Fun Travel tin chắc rằng, những món ăn này sẽ tăng thêm sự cảm tình của Quý khách đối với vùng đất Bạc Liêu và hơn hết, sẽ có những chuyến đi du lịch Miền Tây 2 ngày về Bạc Liêu để tham quan và khám phá nền văn hóa ẩm thực.

Viet Fun Travel tổng hợp